రాచరిక ప్రజాస్వామ్యం - (మేధో మథనం) జాహ్నవి

Published at: 24-11-2013 00:19 AM

నిజాములు, మొగలాయిలు, విజయనగర సామ్రాజ్యాల వంటి రాజ్యాల విధివిధానాలను తరచి చూడాల్సిన అవసరం లేకుండా, సిద్ధాంత పరంగా, కేవలం సైద్ధాంతిక, తర్క స్థాయిలో రాచరికాన్ని, ప్రజాస్వామ్యాన్ని పోల్చి చూసి ఎందులో ఏది మంచి, ఏది చెడు అనేది నిర్ధారించుకోవడం సాధ్యం, అవసరం కూడా. ఇప్పటికైనా సరైన విశ్లేషణ, అవగాహనల ద్వారా ప్రజాస్వామ్యాన్ని ప్రక్షాళన చేయడమో, లేక దాన్ని త్యజించి, ఇంకో కొత్త వ్యవస్థను నిర్మించుకోవడమో విజ్ఞుల లక్ష్యం కావాలి.

కాలం అనంతమైనది. అందులో మనిషి జీవితం కూడా అరవై-డెబ్బై ఏళ్ళ పాటు సాగుతుంది. తన జీవితకాలంలో తీసుకునే నిర్ణయాలు తన తర్వాత వచ్చే తరాల మీద ప్రభావం చూపుతాయి. తన పూర్వ తరాల నిర్ణయాలు, వాటి ప్రభావాలు, పర్యవసానాలను నిరంతరం విశ్లేషిస్తూ, జరిగిన తప్పులను సరిదిద్దాల్సిన బాధ్యత కూడా వర్తమాన మనిషి మీద ఉంటుంది. అట్టి బాధ్యతలను గుర్తించేవారు, నిర్వర్తించేవారు సమాజంలో కొద్దిమందే ఉంటారు, అందరూ ఉండరు. మెజారిటీ వ్యక్తులు అవసరం కొద్దీ కావచ్చు, వ్యక్తిగత ప్రవృత్తి మేరకు కావచ్చు, ఏ పూటకాపూట గడిచిపోతే చాలు, మిగతా విషయాలు మనకెందుకులే అనుకుంటూ గడిపేస్తారు. అటువంటి మెజారిటీ జన సామాన్యాల చేతుల్లో సమాన ఓటుహక్కు పెట్టడం వల్ల జరిగే అనర్థాలకు వర్తమాన, భావితరాలన్నీ గురికావలసి వస్తున్నాయి. కాబట్టి ఈ విధానంపైన పునరాలోచించడం అవసరం.

చిన్న, పెద్ద రూపాల్లో వేలాది సంవత్సరాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా రాచరిక వ్యవస్థ రాజ్యమేలింది. ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ వయసు కేవలం వందేళ్ళే. 1914లో మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభమయ్యే నాటికి అమెరికా, స్విట్జర్లాండు తప్ప ఇంకెక్కడా స్థిరమైన గణతంత్ర ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ లేదు. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో తనకు అవసరం లేకపోయినా అమెరికా అడుగుపెట్టడంతో ప్రపంచ రాజకీయ ముఖ చిత్రం మారిపోయింది. ఆస్ట్రియా-హంగరీ, టర్కీ, జర్మనీ, (ప్రష్యా), రష్యా సామ్రాజ్యాలు కుప్పకూలిపోయి ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలు ఏర్పడ్డాయి. మిగిలిన చిన్నచిన్న రాజ్యాలు కూడా క్రమేపీ ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలకు దారివదిలి, రెండో ప్రపంచ యుద్ధానంతర కాలానికి అమెరికా కోరుకున్న, అమెరికా ప్రభావిత, అమెరికా ఆధారిత ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలు అన్ని ఖండాల్లోనూ ఏర్పడ్డాయి. దీన్నుంచి తూర్పు యూరోపులో ఏర్పడ్డ కమ్యూనిస్టు ప్రభుత్వాలు మినహాయింపు. గత వందేళ్ళలో అటు కమ్యూనిజం, ఇటు ప్రజాస్వామ్యం పేరుతో విస్తరిస్తున్న సోషలిస్టు ప్రభుత్వాల పనితీరు, ప్రజాజీవితం, నైతిక విలువల మీద వాటి ప్రభావం విశ్లేషించుకోవలసిన అవసరముంది. ఇలాగే కొనసాగితే భవిష్యత్తులో సమాజం కారు చీకట్లోకి ప్రయాణిస్తుందేమోననే భయాందోళనలను తేలిగ్గా కొట్టిపారేయలేం.

గెలిచిన వాళ్ళే చరిత్ర రాస్తారు. కాలక్రమేణా అందరితోనూ ఆ చరిత్రనే నమ్మిస్తారు. అమెరికా తాను ఆచరిస్తున్న ప్రజాస్వామ్య విలువలను, పాలనా విధానాలను ప్రపంచం మొత్తం మీద రుద్దుతోంది. మాకొద్దు మొర్రో అంటున్న మధ్యప్రాచ్య దేశాల్ని కూడా వింటే రాయబారం లేకపోతే యుద్ధం అన్న ప్రాతిపదికపై కబళిస్తోంది. ఈ రోజున అమెరికా ఆర్థిక, ఆయుధ శక్తి ముందు నిలబడగల దేశం ఏదీలేదు. ఈ ఆధిపత్యం ఎంతోకాలం కొనసాగకపోవచ్చు కానీ ప్రస్తుతానికిదొక వాస్తవం. ప్రజాస్వామ్యం అంత గొప్ప వ్యవస్థ అయితే, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఇన్ని సంక్షోభాలెందుకు? ప్రతి దేశంలోనూ ఇన్నిన్ని సమస్యలెందుకు? అసలు రాచరికం నుంచి ప్రజాస్వామ్యంలోకి మారడాన్ని అభ్యుదయం క్రింద చూడాలా? లేక అది తిరోగమనమా? ప్రజాస్వామ్యమనే ఆలోచనలోనే ఎక్కడో లోపం ఉందా? లేక కేవలం ఆచరణలోనే తప్పు జరిగిందా? ఈ పొరబాట్లను సహజమైనవిగా, తాత్కాలికమైనవిగా భావించాలా? లేక ప్రజాసామ్య విధానంలో వ్యవస్థీకృతంగా అంతర్లీనంగా ఉన్న లోపాలు కాలక్రమేణా దాన్ని డొల్ల చేస్తూ, త్వరలోనే కుప్పకూలుస్తాయా?
ఇటువంటి ప్రశ్నలను ఎదుర్కోవడానికి గానీ, ఇటువంటి చర్చనే అంగీకరించడానికి గానీ ప్రజాస్వామ్య వాదులకు చాలా అసౌకర్యంగా ఉంటుంది. కానీ కేవలం వందేళ్ళ క్రితం రాచరిక వ్యవస్థ సమర్థకులు కూడా రాచరికానికి ప్రత్యామ్నాయముందనే భావనలనే దగ్గరికి రానిచ్చేవారు కాదు కావచ్చు. ఈ చర్చ అవసరమని అనిపించడానికి కారణాలున్నాయి.

రాచరిక వ్యవస్థలో లిఖిత రాజ్యాంగాలుండేవి కావు. అలిఖిత, అప్రకటిత సహజ న్యాయ సూత్రాలు అమలులో ఉండేవి. సహజ న్యాయం, ధర్మాలు రాజు కంటే ముందు పుట్టినవని, రాజు, ప్రజలు అందరూ నమ్మేవారు, రాజులు కూడా వాటికి కట్టుబడి ఉండేవారు. అలా లేకుండా తనకిష్టమొచ్చిన న్యాయాన్ని అనుసరిస్తే తన పీఠానికి, ప్రజలను పాలించే తన సార్వభౌమాధికారానికి ఎసరు వస్తుందని రాజులకు తెలుసు. అలా ఒక విధంగా అప్పటికే వాడుకలో ఉన్న న్యాయ, ధర్మాలను అమలు చేయడం వరకే రాజుల విధిగా ఉండేది. అంతే తప్ప కొత్త న్యాయాలను, చట్టాలను సృష్టించడం వాళ్ళ పని కాదు. ఇంకోవైపు ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలలో దాదాపు అన్ని దేశాలకూ లిఖిత రాజ్యాంగాలున్నాయి. అక్కడ రాజ్యం న్యాయాన్ని అమలు చెయ్యడమే కాక, న్యాయాన్ని, న్యాయ సూత్రాలను, చట్టాలను తయారుచేసే అధికారాలు కూడా దఖలు పర్చుకుంది. మొదట్టో సహజన్యాయ, ధర్మాలను గుర్తించినప్పటికీ, కాలక్రమేణా, ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ నిర్మాణంలోనే ఇమిడి ఉన్న అంతర్గత చలన సూత్రాల కారణంగా ఆ సహజ న్యాయ, ధర్మాలు పూర్తిగా నిర్లక్ష్యానికి గురయ్యాయి. అమెరికా మొదలుకొని అన్ని దేశాల్లోనూ జరిగిందదే. దీని వల్ల న్యాయ, ధర్మాలకు స్థిరత్వం కోల్పోయి, ఏ రోజు ఏ కొత్త చట్టం ద్వారా మానవ సంబంధాలు, ఉత్పత్తి ప్రయత్నాలలో ఏది నిషేధించబడుతుందో, ఏది బలవంతాన రుద్దబడుతుందో తెలియని అనిశ్చిత పరిస్థితి సర్వదా నెలకొంటోంది. ఇది మనిషి నైతికత మీద, వ్యక్తిగత బాధ్యత మీద తీవ్రమైన దుష్ప్రభావం చూపుతోంది.

రాచరికాలు అంతరించి పోయేవరకు డబ్బు (రూపాయి) విలువ బంగారం, వెండి లాంటి ద్రవ్యాలతో ముడిపడి ఉండేది. రాజులు తమ కిష్టమైనట్లుగా రూపాయి విలువ మార్చే అధికారం గానీ, అవకాశం గానీ ఉండేది కాదు. రూపాయి విలువలను రాజులు, రాజ్యాలు నీరుకార్చకూడదనేది వాడుకలో ఉన్న ప్రాచీన న్యాయం. దాన్ని, కొన్ని తాత్కాలిక తుగ్లక్ చేష్టలు మినహా, రాజులందరూ గౌరవించేవారు. రాచరికపు అంతం, రూపాయి, డాలర్ లాంటి అన్ని కరెన్సీల పతనం దాదాపు ఒకేసారి జరిగాయి. మొదట ఇంగ్లండు, తర్వాత 1913లో అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వు బ్యాంకుల హయాంలో పాక్షిక లేదా ఆంశిక లేదా భాగహారిక (ఊట్చఛ్టిజీౌn్చజూ) రిజర్వు బ్యాంకింగ్ శకం మొదలైంది. మొదట్లో పాక్షికంగాను, తర్వాత పూర్తిస్థాయిలో రూపాయి, డాలర్ వలువలకు బంగారం లాంటి ద్రవ్యాలతో గల సంబంధాన్ని తుంచేశారు. ఇదంతా ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలు రాసుకున్న రాజ్యాంగాలను తమకిష్టమొచ్చినట్టు వ్యాఖ్యానించుకోవడం ద్వారా, లేక సవరించుకోవడం ద్వారా సమర్థించుకున్నాయి. అలా, సంపద సృష్టితో సంబంధం లేకుండా గాల్లోంచి డబ్బును సృష్టించడం మొదలైంది. అలా సృష్టించిన డబ్బును ఆశ్రిత వర్గాలకు పంచడం సహజ న్యాయ, ధర్మాలకు విరుద్ధమైనా, రాజ్యాంగ బద్ధం కాబట్టి ఎవరూ వ్యతిరేకించే వీలు లేకుండా పోయింది. ఆశ్రిత వర్గాలు అత్యంత పేద ఓటర్లు కావచ్చు, అత్యంత ధనిక పారిశ్రామిక వేత్తలు కావచ్చు. ఈ డబ్బు సృష్టి వల్ల అసలు జరిగేదేమిటంటే, అనాశ్రిత ప్రజలు కష్టపడి సంపాదించి, దాచుకున్న, లేక పెట్టుబడి పెట్టిన డబ్బు, సంపదల విలువ తగ్గిపోతుంది. ఇది కష్టజీవుల ప్రమేయం లేకుండా, వాళ్ళకసలు తెలియనే తెలియకుండా జరిగిపోతుంది. కొత్త ద్రవ్యరహిత రిజర్వుబ్యాంకింగ్ ప్రారంభమైనప్పట్నుంచి రూపాయి, డాలర్ విలువలు కొన్ని వందల భాగానికి పడిపోయాయి. ఇంతటి దుర్మార్గాన్ని తనలో ఇముడ్చుకున్న ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థను ప్రశ్నించొద్దా?

ఇక పన్నుల వడ్డింపు విషయానికొస్తే, రాచరిక కాలంలో మొత్తం పన్నులు దేశ ఉత్పత్తి, ఆదాయాల్లో రెండునుంచి నాలుగు శాతం మాత్రమే ఉండేవి. దాంతోనే రాజరిక వ్యవస్థ, హంగు, ఆర్భాటాలు, కొద్దిపాటి సైన్యం నడిపేవారు. పన్నులు పెంచాలంటే ప్రజల నుంచి వ్యతిరేకత వస్తుందని భయపడేవారు. ప్రజలు కూడా పన్నుల పెంపును నిరసించేవారు. ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో పన్నుల విధింపునకు అడ్డు, అదుపే లేదు. ప్రజలు కూడా మనకు మనమే రాజులం, మనం ఎన్నుకున్న ప్రభుత్వమే కదా విధించేది అని పన్నులను నిరసించే హక్కును, చొరవను కోల్పోయారు. దాంతో క్రమేణా పెరుగుతూ, నేటికి దేశ ఉత్పత్తిలో దాదాపు సగ భాగం, అంటే యాభై శాతం వరకు వివిధ పన్నుల రూపంలో రాజ్యం లాగేసుకుంటోంది. దీనికి అమెరికా, స్వీడన్, మనదేశం ఏవీ అతీతం కాదు. అంటే ఇప్పటికే యాభై శాతం సోషలిజంలో ఉన్నాం. ఈ శాతం పెరిగేది తప్ప తగ్గేది కాదు. అంటే మొదట ప్రజాస్వామ్యమనుకున్నది క్రమేపీ, అమెరికాతో సహా, సోషలిజంలోకి రూపాంతరం చెందుతోంది. ప్రపంచం కోరుకున్నది ఇదేనా?

ఇంకా వివిధ అంశాలను పోల్చుకుంటూ పోతే రాచరిక వ్యవస్థతో పోలిస్తే ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ సమాజానికేమీ హితం చేసినట్లు కనబడడం లేదు. కానీ ఈ విశ్లేషణ తాత్పర్యం రాచరిక వ్యవస్థను సమర్థించడం ఎంతమాత్రం కానేకాదు. రాచరికం నుంచి మారి మనం అనుసరిస్తున్న ప్రజాస్వామ్యం అసలు అభ్యుదయమా, లేక తిరోగమనమా అన్న చర్చ లేవదీయడమే ముఖ్య ఉద్దేశం. పోనీ ప్రజాస్వామ్యం ఇలా కాకుండా ఇంకొంచెం మెరుగ్గా ఉండే వెరైటీలేమన్నా ఉన్నాయా? ఆ రోజుల్లో ప్రజాస్వామ్యం ఎంచుకోవడం తప్ప ప్రపంచ దేశాలకు ఇతర ఆప్షన్లు ఏవైనా ఉన్నాయా?

నిజాములు, మొగలాయిలు, విజయనగర సామ్రాజ్యాల వంటి రాజ్యాల విధివిధానాలను తరచి చూడాల్సిన అవసరం లేకుండా, సిద్ధాంత పరంగా, కేవలం సైద్ధాంతిక, తర్క స్థాయిలో రాచరికాన్ని, ప్రజాస్వామ్యాన్ని పోల్చి చూసి ఎందులో ఏది మంచి, ఏది చెడు అనేది నిర్ధారించుకోవడం సాధ్యం, అవసరం కూడా. ఇప్పటికైనా సరైన విశ్లేషణ, అవగాహనల ద్వారా ప్రజాస్వామ్యాన్ని ప్రక్షాళన చేయడమో, లేక దాన్ని త్యజించి, ఇంకో కొత్త వ్యవస్థను నిర్మించుకోవడమో విజ్ఞుల లక్ష్యం కావాలి.
సశేషం.
- జాహ్నవి

Source: Andhra Jyothi

చరిత్ర ఆయుష్షు పోస్తుంది

Published at: 22-11-2013 07:52 AM

తెలుగు చారిత్రక నవలా సౌధానికి నాలుగో స్తంభం లాంటి వాడు డాక్టర్ ముదిగొండ శివప్రసాద్. విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, నోరి నరసింహ శాస్త్రి, అడవి బాపిరాజు తర్వాత ఆ ప్రక్రియలో అంతటి కృషి చేసిన వారు మరొకరు లేరు. శివప్రసాద్ ఇప్పటిదాకా రాసిన 83 పుస్తకాల్లో 20 చారిత్రక నవలలే. శ్రీపదార్చన, ఆవాహన, పట్టాభి, రెసిడెన్సీ, శ్రీలేఖ, శ్రావణి వంటి ఎన్నో చారిత్రక నవలలు సాంఘిక నవలలకు సరిసమానంగా పాఠకుల్ని అలరించి.. ఆయనకు ఎనలేని కీర్తి ప్రతిష్టలు తెచ్చిపెట్టాయి. రావూరి భరద్వాజకు అంకితంగా త్వరలో విడుదలకు సిద్ధమవుతున్న 'వంశధార' అనే ఆయన నవలను పాకుడురాళ్లు-2 అనుకోవచ్చు. 'చారిత్రక నవలా చ క్రవర్తి'గా ప్రసిద్దులైన ప్రొఫెసర్ ముదిగొండ శివప్రసాద్ సాహితీ జీవన ప్రస్థానంలోని కొన్ని సంఘటనలే ఈ వారం 'అనుభవం'

"సముద్రానికీ సాహిత్యానికీ ఏమైనా సంబంధం ఉందా? అంటే ఉందనే చెబుతాను. నేను జన్మించింది ప్రకాశం జిల్లాలోని సముద్ర తీర ప్రాంతంలో ఉన్న ఆకులల్లూరు గ్రామంలో. మానవ సంబంధ, బాంధవ్యాల గురించి ఏమీ తెలియని ఆ వయసులో నాకు తెలిసిందల్లా మనసుతో సముద్రానికి ఉన్న అనుబంధమే. ఆ తరువాత నేను పెరిగింది మా తండ్రి గారి ఊరు తాడికొండలో. జ్ఞానపీఠ పురస్కార గ్రహీత రావూరు భరద్వాజ గారి ఊరు కూడా అదే. నాకంటే ఆయన 15 ఏళ్లు పెద్దవాడే అయినా ఆయనతో నాకు బాగా సాన్నిహిత్యం ఉండేది. ఆ తరువాత్తరువాత నేనూ, ఆయనా హైదరాబాద్‌కే రావడం వల్ల మా బంధం ఆయన జీవితకాలమంతా కొనసాగుతూనే వచ్చింది. అది నన్ను ఆయన రాసిన 'పాకుడు రాళ్లు' నవలకు మరో భాగం అనిపించే 'వంశధార' నవల రాసే దాకా నడిపించింది.

పాకుడు రాళ్లు-2
అది 1960ల ప్రాంతం. కృష్ణాపత్రికలో రావూరి భరద్వాజ నవల 'పాకుడు రాళ్లు' సీరియల్‌గా వస్తున్నప్పుడు నేను ఆ పత్రికలోనే పనిచేస్తున్నాను. సుబ్రహ్మణ్య శర్మగారు దానికి ఎడిటర్‌గా ఉంటే డెస్క్ వర్క్ అంతా నేనే చూసేవాణ్ని. ఆ నవలకు గాను ఆయనకు మేము ఇచ్చిన పారితోషికం వారానికి 10 రూపాయలే. న్యాయానికి 'వంశధార' అన్న నవలను భరద్వాజ గారే రాయాలి. ఆ విషయమే ఆయనతో అంటే "ఇప్పుడది నాతో కాని పని, నువ్వే రాయి'' అన్నారు. 'వంశధార' కూడా పాకుడు రాళ్లు నవలలాగే సినిమా రంగానికి సంబం«ధించిన జీవితాల్నే చిత్రిస్తుంది. ఇదీ పాకుడు రాళ్లు నవల చెప్పే జీవిత సత్యానికి సారూప్యమైనదే కానీ మరో రకంగా చూస్తే పూర్తిగా భిన్నమైనది. భరద్వాజ 'పాకుడు రాళ్లు' ఒక సినీ కథానాయిక ఉత్థాన పతనాల గురించి చెబితే, 'వంశధార' ఒక సినీరచయిత ఉత్థాన పతనాల గురించి చెబుతుంది.

భరద్వాజ ఈ పుస్తకానికి ముందుమాట కూడా రాశారు. పుస్తకాన్ని ఆయన చేతుల మీదుగానే విడుదల చేయాలనుకున్నాను. ఒక ఫంక్షన్ హాల్ కూడా బుక్ చేశాను. కానీ, ఈ లోగానే ఆయన వెళ్లిపోయారు. ప్రత్యక్షంగా ఆయన బాధలు నా బాధలు కాకపోయినా, పరోక్షంగా ఆయన బాధ లు నన్నూ కలచివేసేవి. ఆకలితో అలమటించిన రోజులు ఆయన జీవితంలో లెక్కలేనన్ని. భరద్వాజ గారి అర్థాంగి కాంతమ్మ గారు ఎంతో కాలం దాకా ఏ పేరంటానికీ రాలేదు. దానికి కారణం ఆమెకు మరో జత బట్టలు లేకపోవడమే. అంతటి గర్భదరిద్రం అనుభవించాడాయన. అయినా పేదరికం గురించి, దారిద్య్రం గురించి భరద్వాజ వ్యాఖ్యలు భిన్నంగా ఉండేవి. "దరిద్రం అంటే తిండి, బట్ట, గూడూ లేకపోవడ ం కాదు. దరిద్రం అంటే సమాజంలో తాను ప్రేమించే వారెవరూ లేకపోవడం, తనను ప్రేమించే వారు లేకపోవడం' అనేవారు. ఇవే మాటల్ని పాకుడు రాళ్లు నవలలోని చివరి సన్నివేశంలో మంజరి చేత అనిపిస్తాడు. జీవితాన్ని కాచి వడబోసిన మహానుభావుడాయన. అలాంటి అనుభవజ్ఞుల సాన్నిహిత్యం లభించడానికి మించిన సంపద జీవితంలో మరొకటి లేదన్నది నా ప్రగాఢ విశ్వాసం. ఆ సాంగత్యమే పాకుడు రాళ్లు-2 అనిపించే వంశధార నవల రాయడానికి తోడ్పడింది. అందుకే మన పిల్లా పాపలకు ఏం దక్కినా దక్కకపోయినా ఎక్కడో ఒక చోట, ఏదో ఒక దశలో పెద్దవాళ్ల సాంగత్యమైతే దక్కాలని నాకనిపిస్తుంది.

మలిచే వాడు మందలించడా?
1959లో కొంతకాలం సికింద్రాబాద్‌లోని వెస్లీ హైస్కూలో ్లటీచర్‌గా పనిచేశాను. ఆ సమయంలో ఒక ధనవంతుల అబ్బాయి మా స్కూల్లో 8 వ తరగతి చదివేవాడు. ఆ అబ్బాయి బొత్తిగా చదవడం లేదని ఒకసారి వాళ్ల క్లాస్ టీచర్ గట్టిగా మందలించాడు. ఆ విషయం తెలియగానే ఆ అబ్బాయి తండ్రి ఆగమేఘాల మీద మా స్కూలుకు వచ్చి ఆ టీచర్ మీద ప్రిన్సిపాల్‌కు ఫిర్యాదు చేశాడు. అందరి ముందు ఆ టీచర్ తమ పిల్లాడికి క్షమాపణ చెప్పాలన్నాడు. మా ప్రిన్సిపాల్ మరేమీ మాట్లాడకుండా, అతడు చెప్పిన ట్టే స్కూల్లోని మొత్తం విద్యార్థులను, మొత్తం టీచర్లందరినీ ఒక చోట చేర్చి వాళ్లందరి ముందు ఆ టీచర్‌తో ఆ కుర్రాడికి క్షమాపణ చెప్పించాడు. ఆ వెంటనే ఆ టీచర్ తన రూమ్‌లోకి వెళ్లి వెక్కి వెక్కి ఏడ్వడం నేను చూశాను. ఆ సంఘటన నన్ను తీవ్రంగా కలచివేసింది. జీవితాల్ని మలిచే వాడికి మందలించే హక్కు ఉండదా? ఆ పిల్లాడు ధనవంతుల బిడ్డ అయినంత మాత్రాన వాళ్ల కొమ్ము కాయాలా? మా టీచర్ చేసిన తప్పేమిటని మేనేజ్‌మెంట్ మాట వరసకైనా ఒక మాట అడగలేదు. విద్యా వ్యవస్థలు పూర్తిగా వ్యాపారాత్మకం అయిపోతే ఏమవుతుందో నాకా సంఘటన బలంగా చెప్పింది. ఆ స్కూలును వదిలేశాక లెక్చరర్‌గా, రీడర్‌గా, ప్రొఫెసర్‌గా 35 ఏళ్లు అధ్యాపక వృత్తిలోనే కొనసాగినా ఆ చేదు అనుభవం నన్ను వెంటాడుతూనే వ చ్చింది. ఇప్పటికి 50 ఏళ్లు గడి చినా ఆ సంఘటన నా కళ్లల్లో మెదులుతూనే ఉంది.

ఫలితానికి పలుముఖాలు
రాఘవేంద్రరావుగారు అన్నమయ్య తీయడానికి పదేళ్ల ముందే జంధ్యాల గారు సినిమా తీస్తానంటే అన్నమాచార్య మీద స్క్రిప్ట్ తయారు చేశాను. దానికి సంబంధించిన పాటలన్నీ రికార్డు అయ్యాయి. కానీ, ఆర్థిక పరిస్థితులేవీ అనుకూలించకపోవడంతో నిర్మాత ఆ ప్రయత్నం నుంచి విరమించుకున్నారు. నా మనసులో ఒక మహా స్వప్నంగా ఆవరించిన ఆ సినిమా ఊహ ఒక్కసారిగా గాజుమేడలా కూలిపోయింది. చాలాకాలం దాకా నేను ఆ దిగులు నుంచి బయటపడలేదు. పదేళ్ల పాటు ఎంతో కష్టపడి తయారు చేసుకున్న ఆ స్క్రిప్టు నిరుపయోగంగా ఉండిపోవడం ఎందుకని భావించి చివరికి ఆ సినిమా స్క్రిప్టును 'శ్రీ పదార్చన' నవలగా మలిచాను. దాన్ని తెలుగు విశ్వ విద్యాలయం వారు ఆ ఏటి ఉత్తమ నవలగా ఎంపిక చే శారు. సినిమా తీయలేనప్పుడు ఆ స్క్రిప్టు ఎందుకులే అనుకుని ఉంటే అది చెత్త బుట్ట పాలయ్యేది. దాన్ని నవలగా మలిచిన ఫలితంగా అది ఒక పురస్కారానికి పాత్రమయ్యింది. ఏ వస్తువుకైనా, ఏ కళా సృజనకైనా ఒకే ఒక్క ప్రయోజనం అంటూ ఉండదు. దాని మిగతా ప్రయోజనాలేమిటో తెలుసుకుంటే మరో రూపంలో దాన్ని ఉపయోగంలోకి తీసుకురావచ్చు. దానికోసం పడ్డ శ్రమను సార్ధకం చేసుకోవచ్చు అనిపించింది.

పునాదులు పదిలంగా
'భువన విజయం' పద్యనాటక ప్రదర్శనకోసం మా గురువు ఆచార్య దివాక ర్ల వెంకటావధానితో కలిసి ఎన్నో దేశాలు తిరిగాను. లాస్ ఏంజిల్స్, న్యూయార్క్, వాషింగ్టన్ ఇలా దాదాపు 20 చోట్ల భువన విజయం పద్యనాటక ప్రదర్శనలిచ్చాం. అందులో నాది తిమ్మరుసు పాత్ర. మన దేశంలో మాత్రం 'వీళ్లకు ఇదో పిచ్చి- ఈ చాదస్తం జీవితాంతం వీళ్లను వదలదేమో' అంటూ వెటకారంగా మాట్లాడిన వాళ్లే ఎక్కువ. అయినా మేమెప్పుడూ వెనుకడుగు వేయలేదు. ఒకరోజు శాన్‌ఫ్రాన్సిస్కోలో ఇచ్చిన నాటక ప్రదర్శనకు తెలుగు వారే కాదు, అమెరికన్లు కూడా పెద్దసంఖ్యలో వచ్చారు. పద్యం ఎత్తుకున్న ప్రతిసారీ వారు ఊగిపోవడం మమ్మల్ని తన్మయానికి గురిచేసింది. ప్రదర్శన అయిపోగానే తమ హర్షాతిరేకాన్ని 45 నిమిషాల స్టాండింగ్ ఒవేషన్... అంటే సీట్లలోంచి లేచి నిలబడి చప్పట్లు కొట్టడం ద్వారా వ్యక్తం చేశారు. ఇది ఆ దేశంలో వాళ్లు తెలిపే అతి పెద్ద అభినందనకు చిహ్నం. పుట్టిన చోట పునాదులు కదిలిపోతున్న ప్రక్రియకు మరో చోట ఎక్కడో నీరాజనాలు లభించడం చూస్తే ఆశ్చర్యం వేసింది.. మనసు ఆ్రర్దమైపోయింది. స్వదేశంలో పద్యం అనగానే పెదవి విరిచే పరిస్థితుల్లో ఉంటే దేశం కాని దేశంలో పద్యానికి అంత స్పందన రావడం నాకెంతో ఆనందాన్నిచ్చింది. ఎక్కడో ఏ దేశంలోనో మన పద్యానికి ఆదరణ ఉందని తెలిస్తే గానీ, మనమేమిటో మనకు తెలిసిరాదా? ఆలోచిస్తే ఒక్కోసారి మనల్ని మనం ఎక్కడో జారవిడుచుకుంటున్నామేమో అనిపిస్తూ ఉంటుంది. మన పునాదుల్ని మనమే పాతాళంలోకి వదిలేసి ఆ తర్వాతెప్పుడో నెత్తీ నోరు కొట్టుకుంటే ఒరిగేదేమీ ఉండదని నేననుకుంటాను.

కల్పన-సత్యం కలగలిస్తే....
ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక ఎడిటర్ సి. కనకాంబరరాజు గారు ఒకసారి నాతో "గురువు గారూ. ఒక నవల రాసిస్తారా?'' అన్నారు. "తప్పకుండా ఇస్తాను'' అన్నాను. "యండమూరి వీరేంధ్రనాథ్ రాసిన 'తులసీ దళం' న వల త్వరలో ముగియబోతోంది. మళ్లీ ఆ స్థాయిలో సంచలనం సృష్టించే నవల ఏదైనా ఇవ్వండి'' అన్నారు. వెంటనే నేను "చారిత్రక నవల రాసిస్తా'' అన్నాను. దానికి ఆయన "చారిత్రక నవల ఎవ రు చదువుతారండీ, మంచి మంత్ర తంత్రాలతో ఉండే ఒక థ్రిల్లర్ నవల ఏదైనా ఇవ్వండి'' అన్నారు. నేను మొండికేశాను. "నేను చారిత్రక నవలే రాస్తా. ఆ నవల 'తులసీ దళం' కన్నా పది కాపీలు ఎక్కువ అమ్ముడుపోయేదిగా ఉంటుంది'' అన్నాను. చివరికి ఆయన "సరే'' అన్నారు. చేసిన వాగ్దానం మేరకు ఒక సవాలుగా తీసుకుని 'శ్రావణి' అనే నవల రాశాను. ఆ నవలకు ఆశించిన దానికి మించి పాఠకుల ఆదరణ లభించింది. అదే స్పూర్తితో రాసిన 'తంజావూరు విజయం' నవల మూడు లక్షల కాపీలు అమ్ముడు పోయి అది నన్ను అన్ని రకాలుగా నిలబెట్టింది. 'ట్రూత్ యీజ్ మోర్ స్ట్రాంగర్ ద్యాన్ ఫిక్షన్' అనే మాట మనం ఎప్పుడూ వింటున్నదే. ఏ రకంగా చూసినా కల్పన కన్నా వాస్తవికతే ఎక్కువ బలమైనది. అయితే ఈ చారిత్రక నవల అన్నది ట్రూత్‌నే ఫిక్షన్‌గా రాసే ఒక అద్భుతమైన ప్రక్రియ. ఇందులో రెండూ ఉన్నాయి. అందుకే దానికి జనాలను అలరించే శక్తి మిగతా ప్రక్రియలకన్నా ఎక్కువ.. ఇది నా అభిప్రాయం మాత్రమే కాదు. నేను రాసిన పలు నవలలతో ఇది రుజువయ్యింది కూడా.

చారిత్రక నవలలు చదివితే ఏమొస్తుంది? అంటూ కొందరు అడుగుతూ ఉంటారు. చారిత్రక నవలలు చదవడం అంటే వేల సంవత్సరాల నాటి కాలమాన పరిస్థితుల్లోకి మనం పయనించడమే. ఒక రకంగా మన ఆయుష్షు వేల సంవత్సరాలకు విస్తరించడమే. వేల సంవత్సరాల నుంచి ఈ రోజు దాకా జీవించడమే. ''
- బమ్మెర
ఫోటోలు: హరిప్రేమ్

Source: Andhra Jyothi

Status quo for Dalits: caste shame for royal state of Rajasthan

Sunita Aron, Hindustan Times  Jaipur, November 20, 2013

Circa 1980: the speaker of the Rajasthan assembly, a Brahmin, hosted a dinner in honour of chief minister Jagannath Pahadia, a Dalit, at his Bharatpur residence, from where both hailed. The family resentfully served him food in an inferior plate, which Pahadia noticed. The incident later found a mention in the Supreme Court order on Appa Babu vs State of Karnataka, 1993 as “the wife of the speaker trembled to serve food to the chief minister thinking to have been polluted”.

A meeting of Dalit women in Baran district of Rajasthan.
Will the state have an equivalent of Mayawati? (Himanshu Vyas/HT Photo)

Dalit activist Bhanwar Meghvanshi quips, “The running battle is on even three decades after Pahadia as CM faced untouchability. Quite often Dalit legislators are compelled to remain subservient to upper-caste leaders who get them the ticket or spend money on their elections.”

He quotes a glaring case of a scheduled caste seat in Bhilwara where for 20 years a Rajput leader controlled the politics of the area so much so that the MLA himself lived in the servant’s quarters for 10 years while the leader occupied the bungalow allotted to him.

The officers are also known by their caste labels and not the positions they hold. Advocate Satish Kumar says, “Even today caste reaches the village before the position – ‘he may be a Meghawal but is a good officer’.”

Every caste has its own gods and temples and Dalits are kept out of them. Thus while officers use the Dalit leaders to mobilise lucrative postings, they fail to deliver or face political pressure in initiating action under the SC/ST Act.

Nothing has changed in royalty-dominated Rajasthan in the past three decades where the Dalits’ fight for ownership of five bighas of land, where their dream of empowerment is buried, continues unabated.

The neighbouring state of Uttar Pradesh showed them the way where ownership of allotted land gave them the elusive dignity. But here they have yet to find a Mayawati of Rajasthan. The Dalit leader, whose catchphrase of dignity catapulted her to national political heights, has not become a household name in the desert state though her mentor, Kanshi Ram, had built the party’s base of a bureaucratic network.

Ostensibly, there are two reasons – the Jatavs are not a dominant caste and the 17% Dalit population is not only scattered in the state but are also divided into 62 sub-castes. Meghvanshi says: “The political parties also prefer puppets or docile Dalit leaders of a sub-caste who are small in numbers in a constituency. For example, the Bairawas are a dominant caste but the ticket will go to the Mochi caste, which has barely 300 votes in the Shahpura constituency.”

The chairperson of the Centre for Dalit Rights, PL Mimroth, laments, “The fight for land rights is interlinked with social and political empowerment as five bigha zameen gives them dignity as well as economic independence. But we will have to wait for another 50 years to achieve it.”

According to him, the Bhoodan movement could not be implemented in letter and spirit because of the feudal social structure, both in political and social set-ups. “At least 50% of the land allocated to Dalits is either encroached or has gone back to the powerful landowners,” he says.

Thus, the Dalits are fighting a two-pronged battle – for economic independence and political participation.

Source: Hindustan Times

చదువుల 'తల్లులు'!

Published at: 20-11-2013 06:08 AM

ఫొటో: రఫీ, ఆంధ్రజ్యోతి, హైదరాబాద్ సిటీ

చదువుతోపాటూ 'బాధ్యత'నూ చంకనెత్తుకుంది ఈ చిట్టితల్లి. తానే పసిమొగ్గ అయిన శిరీష పసిబిడ్డతోనే ముషీరాబాద్ మండలం మొరంబొంద ప్రాథమిక పాఠశాలకు వెళ్లి చదువుకుంటోంది. శిరీషతోపాటు ఆమె సోదరి, సోదరుడు కూడా ఇక్కడే చదువుతున్నారు. చెత్త ఏరుకుంటూ ఇల్లు నడిపే తల్లిదండ్రులు బయటకు వెళితే చిట్టి చెల్లి ఆలనపాలనను ఈ చిట్టి 'తల్లులే' స్వీకరించారు. స్కూలు బ్యాగుతోపాటే చెల్లినీ బడికి తీసుకొస్తూ అటు బాధ్యతను, ఇటు చదువునూ కొనసాగిస్తున్నారు. ఈ చదువే తమకు కల్పతరువు కాగలదన్న ఈ చిట్టి తల్లుల నమ్మకం వమ్ము కారాదని ఆకాంక్షిద్దాం..!

Source: Andhra Jyothi

The rediscovery of India

Is diversity an excuse for disunity? CNN’s Fareed Zakaria says Indians must embrace their common ambitions if the nation is to fulfill its tremendous potential.

November 2013 | byFareed Zakaria
 

Is India even a country? It’s not an outlandish question. “India is merely a geographical expression,” Winston Churchill said in exasperation. “It is no more a single country than the Equator.” The founder of Singapore, Lee Kuan Yew, recently echoed that sentiment, arguing that “India is not a real country. Instead it is thirty-two separate nations that happen to be arrayed along the British rail line.”

India gives diversity new meaning. The country contains at least 15 major languages, hundreds of dialects, several major religions, and thousands of tribes, castes, and subcastes. A Tamil-speaking Brahmin from the south shares little with a Sikh from Punjab; each has his own language, religion, ethnicity, tradition, and mode of life. Look at a picture of independent India’s first cabinet and you will see a collection of people, each dressed in regional or religious garb, each with a distinct title that applies only to members of his or her community (Pandit, Sardar, Maulana, Babu, Rajkumari).

Or look at Indian politics today. After every parliamentary election over the last two decades, commentators have searched in vain for a national trend or theme. In fact, local issues and personalities dominate from state to state. The majority of India’s states are now governed by regional parties—defined on linguistic or caste lines—that are strong in one state but have little draw in any other. The two national parties, the Indian National Congress and the BJP, are now largely confined in their appeal to about ten states each.

And yet, there are those who passionately believe that there is an essential “oneness” about India. Perhaps the most passionate and articulate of them was Jawaharlal Nehru, India’s first prime minister. During one of his many stints in jail, fighting for Indian independence, he wrote The Discovery of India, a personal interpretation of Indian history but one with a political agenda. In the book, Nehru details a basic continuity in India’s history, starting with the Indus Valley civilization of 4500 BCE, running through Ashoka’s kingdom in the third century BCE, through the Mughal era, and all the way to modern India. He describes an India that was always diverse and enriched by its varied influences, from Buddhism to Islam to Christianity.

Nehru well understood India’s immense diversity—and its disunity. He had to deal with it every day in trying to create a national political movement. The country’s chief divide, between Hindus and Muslims, was to create havoc with his and Mahatma Gandhi’s dreams for a united India. But he was making the intellectual case for India as a nation as the essential background for its national independence. And he had a good case to make. India has existed as a coherent geographical and political entity, comprising large parts of what is modern India, for thousands of years. Despite its dizzying diversity, the country has its own distinct culture. Perhaps that’s why, for all its troubles, India has endured.

Where Nehru and Churchill were both wrong was in their political conception of the nation-state itself. India could not follow the example of the European single-ethnic, single-religion nations that sprouted up in the 19th century. The British unified India using technology—the railroad—and arms. That nationalizing trend produced, in turn, a unified national opposition to British rule in the Indian National Congress, bringing together all India’s communities against foreign rule. But all this was a historical aberration. India had existed as a loose confederation for much of its history. Even when there had been a ruler in the national capital, he had exercised power by co-opting vassals, allowing regions autonomy, letting local traditions flourish. It was a laissez-faire nation in every sense. Despite the rise and fall of dynasties, the entry and exit of empires, village life in India was remarkably continuous—and unaffected by national politics. “India has historically been a strong society with a weak state,” says Gurcharan Das, the CEO turned author and philosopher.

Modern India went down a different path. Nehru and many of his contemporaries were deeply influenced by 19th-century European nationalism and 20th-century European socialism. They could not conceive of modern India without a powerful national government. The centralizing impulses were more forceful in the economic than in the political sphere, where local leaders were often strong and autonomous. Even so, by the late 1960s, the Congress started losing ground to regional parties, first in the south on linguistic grounds and then later to caste-based parties in the north. The harder the Congress tried to fight this tendency, the greater the local backlash. This opposition to New Delhi reached its zenith under Nehru’s daughter, Indira Gandhi, who as prime minister attempted an extreme form of centralized rule in the 1970s, dismissing dozens of local governments, hoping to crush or co-opt regional parties. The result was half a dozen violent secessionist movements in the north, south, east, and west, one of which claimed her life in 1984.

Over the last 20 years, India has been moving toward a different model of nationhood. The power of regions and regional parties is now undisputed. Starting in the early 1990s, New Delhi has been overturning the license-permit-quota raj and opening up the economy. The result is an India that is quite different from the one its founders might have imagined—a motley collection of communities, languages, and ethnicities living together in an open political and economic space. Some older nationalists find this new India too marketized, decentralized, noisy, vulgar, and messy, but it reflects India’s realities and, for that reason, it has tremendous resilience.

Now, without central plan or direction, there are forces pushing India toward a greater sense of nationalism than before. Economic liberalization has created a national economy, and technology is creating a national culture. While there has been a proliferation of regional television channels for news and entertainment, there is also a growing set of national programs and media events. From cricket to Bollywood, a common popular culture pervades every Indian’s life. As India grows, its people will discover that there is much that distinguishes them from other Asian countries—and that binds them together.

Economic growth has created one more common element in the country—an urban middle class whose interests transcend region, caste, and religion.

This is already having political consequences. Between 2011 and 2013, millions of Indians took to the streets to protest, first against corruption and then against the brutal gang rape and murder of a 23-year-old woman in Delhi. The people marching came from cities and towns. In the past, mass agitations in India often originated in the countryside, with farmers petitioning for government largesse or some groups—defined by caste or religion—asking for special rights. The recent protests have a different quality: They ask the government to fulfill its basic duties. They seek an end to the corruption that is rife throughout the Indian political and bureaucratic system. They ask not for special government programs for women but rather simply that the police and courts function efficiently so that rape victims actually get the justice they deserve.

Most of India’s wealth is generated from its cities and towns. Urban India accounts for almost 70 percent of the country’s GDP. But almost 70 percent of its people still live in rural India. “As a consequence,” writes Ashutosh Varshney of Brown University, “for politicians, the city has primarily become a site of extraction, and the countryside is predominantly a site of legitimacy and power. The countryside is where the vote is; the city is where the money is.”

The United States is a middle-class society. Most of the country considers itself middle class, and politicians cater to that vast group in every speech and policy proposal. In India, politicians have generally pandered to the villager. No party has a serious urban agenda, but all have elaborate rural schemes. Popular culture used to reinforce this divide. Village life in traditional Bollywood movies reflected simplicity and virtue. Cities were centers of crime and conflict, controlled by a small, wealthy, often debauched elite.

This focus on the rural poor has, ironically, been one of the major obstacles to alleviating poverty. For decades the national political parties handed out lavish subsidies for work, food, and energy—among other things—thus distorting all these markets and perpetuating many of India’s basic economic problems. Even after India’s economic reforms started, these patronage schemes continued, and this mentality has often taken precedence over good governance, efficient regulations, and fiscal sanity. Policies that actually alleviate poverty by promoting economic growth are often enacted quietly and are even guiltily called “stealth reform” by their advocates. In a broader sense, too much of the political elite still thinks of India as a poor, third-world country, a victim of larger global forces rather than one of the world’s emerging great powers that could and should be governed by the highest standards.

The middle class itself has played into this narrative, traditionally thinking it was politically irrelevant and so adopting an apolitical stance. Its response to India’s problems was to expect little of government. Rather than demanding better government schools, they sent their kids to expensive private academies. Rather than trusting the police, they hired security guards for their homes and neighborhoods. Rather than running for office themselves, they didn’t bother to vote and pined for the authoritarian efficiency of Singapore or, now, China.

But 20 years of strong economic growth have transformed the country. The Indian middle class now numbers more than 250 million; over 30 percent of the population of 1.2 billion lives in urban areas. And these numbers are growing fast. Indian movies are now often focused on this group, seen as young, aspiring, and filled with idealism and ambition.

Globalization has raised the expectations that this new urban middle class has for itself and its government. The opening of the Indian economy has exposed them to a new world—a world in which other countries like India are growing fast, building modern infrastructure, and establishing efficient government. Whereas they used to assume that to get rich one needed political connections, today they can dare simply to have good ideas and work hard. India is still a parochial country—for good reason, given its size and internal complexity—but this middle class sees no reason why its democracy shouldn’t work for them too.

Technology is giving them the power to make their voices heard, even when outnumbered by other interest groups. India is unusual in combining the growth of an emerging market with the openness of a freewheeling democracy. (China has the former but not the latter.) The result has been an information explosion. The country boasts more than 170 television news channels, in dozens of languages. Three-quarters of the population has mobile phones. Texting and similar methods have now become a routine way to petition government, organize protests, and raise awareness. The Aadhaar program (aadhaar means “foundation” in Hindi), spearheaded by India’s tech pioneer Nandan Nilekani, which will give every Indian a unique biometric identity, could have a much larger impact than imagined. Its stated goal is to make it possible for Indians to get the rights and benefits they deserve, without middlemen, corruption, or inefficiency blocking their path. But it could also make it possible for Indians to think of themselves for the first time as individuals, not merely members of a religion, caste, or tribe.

Many foreign observers, particularly Western businesspeople, look at India today and despair. The country simply cannot reform at the pace necessary to fulfill its ambitions for growth and progress. Everything gets mired in political paralysis, and the governing class remains committed to a politics of patronage and pandering. This is all true and deeply unfortunate. But it is a snapshot of today’s reality, not a moving picture of an evolving society. In states as disparate as Gujarat, Odisha, and Bihar, state governments are aggressively promoting economic growth. And this is not simply a story about Narendra Modi, the controversial chief minister of Gujarat. That state of 60 million people has grown faster than China over the last two decades—with three different chief ministers. India itself, for all its problems, has been one of the fastest-growing large economies in the world over that period.

Can the country live up to its potential? If so, it will happen only because of a bottom-up process of protest and politics that forces change in New Delhi. India will never be a China, a country where the population is homogeneous and where a ruling elite directs the nation’s economic and political development. In China, the great question is whether the new president, Xi Jinping, is a reformer—he will need to order change, top-down, for that country.

In India, the questions are different: Are Indians reformers? Can millions of people mobilize and petition and clamor for change? Can they persist in a way that makes reform inevitable? That is the only way change will come in a big, open, raucous democracy like India. And when that change comes, it is likely to be more integrated into the fabric of the country and thus more durable.

I remain optimistic. We are watching the birth of a new sense of nationhood in India, drawn from the aspiring middle classes in its cities and towns, who are linked together by commerce and technology. They have common aspirations and ambitions, a common Indian dream—rising standards of living, good government, and a celebration of India’s diversity. That might not be as romantic a basis for nationalism as in days of old, but it is a powerful and durable base for a modern country that seeks to make its mark on the world.

About the author

Fareed Zakaria is host of CNN’s Fareed Zakaria GPS, an editor-at-large for Time magazine, and author of The Post-American World (W. W. Norton & Company, April 2008). This essay is excerpted from Reimagining India: Unlocking the Potential of Asia’s Next Superpower. Copyright © 2013 by McKinsey & Company. Published by Simon & Schuster, Inc. Reprinted by permission. All rights reserved.

Source: McKinsey & Company

Divided we stand

Mon Nov 18 2013, 01:48 hrs

What the Constitution really says about forming new states

India has often been described as an "indestructible union with destructible states". It is this power to reorganise the state of Andhra Pradesh and create a Telangana state that is now being contested. Despite the fairly clear process stipulated in the Constitution for creating a new state, the opponents of Telangana, including the chief minister, have invoked the Constitution to oppose its creation. This deserves close scrutiny.

First, it has been urged that in the absence of a supporting state resolution from the state legislature, a new state should not be carved out of an existing one. The chief minister has specifically urged that this constitutional convention, which was followed for the creation of Chhattisgarh, Jharkhand and Uttarakhand, be followed even for the creation of Telangana.

This argument proceeds on a misunderstanding of the constitutional process for the creation of a new state. Constitutional conventions apply only when the Constitution is silent. The issue of creation of new states was extensively debated in the Constituent Assembly. Two proposals were specifically considered — one, a new state can be created only after the previous consent of the state legislature was obtained; and two, any proposal for legislation that increases or diminishes the area of an existing state shall originate from the state legislature. Both proposals were rejected on the ground that if either of these were accepted, a minority in the state would never be able to achieve its aspiration for a new state, however justified it may be. It is for this reason that Article 3, dealing with the formation of the new state, only requires the state legislature to "express its views", rather than a supporting state resolution.

When the States Reorganisation Act, 1956 and the Uttar Pradesh Reorganisation Act, 2000 were challenged, the Supreme Court on both occasions categorically stated that the views of the state legislature would be taken into consideration, but the same would not mean that Parliament would be bound thereby (Babulal Parate vs State of Bombay, 1960 and Pradeep Chaudhury vs Union of India, 2009).

Second, it has been argued that forming a new state out of an existing one without a supporting state resolution would undermine the federal character of the Constitution. This argument proceeds on a misunderstanding of the nature of Indian federalism. Unlike the United States, where states joined together to create a union, the states in India were created by Parliament after the creation of the Union of India. If Parliament has the power to create a state, it would not violate the federal character if it exercises the same power to bifurcate said state. The creation of new states would only deepen the federal character of the Indian polity.

Does this mean that the Centre can carve out a new state without following any norms? Instead of stipulating norms, the Constitution has prescribed an elaborate process to ensure deliberation and debate precedes the creation of a new state. The Constitution mandates that only the president can introduce the bill, followed by debate in both Houses of the state legislature and Parliament, before it is actually voted on and a new state is created.

Third, it is also urged that the creation of a new state be preceded by a constitutional amendment to Article 371D, which makes certain special provisions with regard to various regions of Andhra. This assertion ignores Article 4, which enables Parliament to make such "supplemental, incidental and consequential provisions as Parliament may deem necessary" while reorganising the state. As part of the reorganisation bill, Parliament can make appropriate amendments to Article 371D to safeguard the interests of new states. A constitutional amendment is not required. This is supported by past practice. For instance, when the state of Bombay was bifurcated, the special constitutional provision establishing development boards for various regions within the Bombay province in Article 371 was amended not by way of a constitutional amendment,
but as part of the Bombay Reorganisation Act.

The Punjab Reorganisation Act, creating Punjab and Haryana, was challenged on the ground that the strength of the new Haryana legislative assembly was below the constitutionally prescribed limit of 60. The SC rejected the challenge, holding that the power of Parliament to create a new state includes "the power to modify the provisions of the Constitution in order to tide over a temporary difficulty". However, Parliament cannot use this power to override the constitutional scheme by creating a state that does not have a legislature, executive or judiciary. But for that restriction, Parliament can amend any other provision of the Constitution while creating a new state (Mangal Singh vs Shrimati Rattno, 1967). Thus, Article 371D can be amended as part of the reorganisation bill without a constitutional amendment.

Fourth, it has also been argued that when the president refers a bill to the state legislature for expressing its views, a resolution has to be introduced on the floor of the legislature, followed by voting. This again ignores Article 3, which uses the phrase "expressing its views". Whenever the Constitution mandates voting or passing of a resolution by the state legislature, it has expressly said so (Article 368 and 169). However, Article 3 neither speaks of the word "resolution" nor does it speak of voting. It only requires the legislature to "express its views", which need not be by way of voting. Each member or political party and the state cabinet can express their views in the legislature and the same would be transmitted to the president.

Carving out a new state has always been a difficult issue, but this has to be resolved on the floor of Parliament, not in the courtroom.

K. Vivek Reddy - The writer is a Hyderabad-based lawyer

Source: The New Indian Express

 

Art 3 of constitution preserves India’s federal character

By Madabhushi Sridhar - Hyderabad

Published: 17th November 2013 10:15 AM

In the wake of the Union cabinet’s decision to bifurcate Andhra Pradesh, Article 3 of the Constitution has become the central point of debate over the ‘federal’ character of the Constitution. India is an indestructible union of destructible states. It is Indian Union and not a federation similar to the United States of America. If any thing, it is a quasi-federation or cooperative federation or a federation which turns ‘unitary’ during emergency or when needed. While some criticised Article 3 as a departure from federal character, the AP High Court came up with a sharp analysis to say that Article 3 reflects federal character of the Constitution.

FORCES AT WORK: It is ironical that some forces opposed to bifurcation are using all the three estates (Executive, Legislature and Judiciary) besides the fourth (media), which is being used, abused and misused profusely, just to further their ‘real estate’ interests in Hyderabad and, for that, to stall formation of state of Telangana.

The PIL by an anti-Telangana advocate was planned to be the weapon to stop bifurcation, but with the merits of judgment crisply drafted by two judges with clear vision of constitutional scheme, it turned out to be facilitative weapon for countering the forces against Telangana. Mr PV Krishnaiah, a senior advocate, filed a PIL seeking a writ of mandamus restraining the President of India from exercising constitutional power under Article 3  in pursuance of any recommendation by the Union Cabinet on bifurcation. The petitioner also wanted declaration that Article 3 and Constitution (V Amendment) 1955, which modified earlier provision to the present text of Article 3, as unconstitutional alleging that it violated the basic structure and preamble of the Constitution.

BASIC STRUCTURE: The basic question is whether Article 3 will hit any basic structure theory of the Constitution because it did not provide for any role to the Legislative Assembly of the state concerned in its division. Chief justice Kalyan Jyothi Sengupta and justice KC Bhanu of the High Court answered: “We think ‘no’ for the simple reason that Article 3 has been designed in such a way that enables Parliament essentially to maintain the concept of federalism as it provides for separating or joining for reorganization of states. Article 3, in our view, has empowered Parliament to regulate and preserve federalism as enshrined in the Constitution. In that sense, it is one part of the basic structure of the Constitution.”

While refusing to hold that Article 3 hits the basic structure, the division bench held that Article 3 itself was part of the basic structure. “By no stretch of imagination can it be said that Article 3 is violating the basic structure even if we assume that it is liable to be challenged.” The bench has further laid down that “a plain reading of the provision, the legislature has merely made a provision regarding methodology with regard to formation of new states and alteration of areas, boundaries or names of existing states.”

The bench explained, “With the insertion of Article 3, no portion of the Constitution, much less any portion which relatable to basic structure, has been affected.”

MECHANISM: The court explained the mechanism provided by Article 3. A bill has to be prepared for creating a new state for introducing in either House of Parliament on the recommendation of the President and again, if the proposal contained in the bill affects the area, boundaries or name of any of the states, the bill has to be referred by the President to the legislature of that state for expressing its views.

This ‘safeguard measure’ in the form of proviso was inserted to avoid any complaint of exercise of unbridled power of Parliament and the recommendation of the President and obtaining views of the state legislature concerned were sought to be made an essential part of this exercise of Parliament. Finally, the High Court said that it could not review and rethink or probe the mind of the legislature simply because it is not within its jurisdiction and only Parliament can think of it with compliance. “We are of the view that recommendation of the President and obtaining views of the state concerned are sine qua non.”

PRESIDENT’S POWER: On whether the court can restrain the President from recommending a bill on Telangana, it said: “The President, being de jure head of the country, is constitutionally deemed to be the wisest citizen of the country and can think whether any recommendation should be given or not.  No one can presume that Parliament or the President or state Assembly will act unconstitutionally. The President can, under no circumstances, be restrained by any court of law, Parliament or executive. He is absolutely free to act in terms of the provisions of Article 3.”

The writer is a professor at NALSAR University of Law, Hyderabad

Source: The New Indian Express

Reformist’s life to be chronicled

VIJAYAWADA, November 17, 2013

P. Sujatha Varma

 Hemalatha Lavanam

 

Gurram Joshua’s daughter Hemalatha Lavanam, who fought against Jogini system, will be featured in National Biography Series of NBT

Memoirs of noted social reformer Hemalatha Lavanam will soon find place in the National Biography Series of the National Book Trust of India.

The objective of the National Biography series is to throw light on the lives of Indian women and men who have made outstanding contribution towards the development of Indian society, culture, science, economy, polity as also of modern Indian sensibility. After Durgabai Deshmukh, Ms. Lavanam is the second woman selected for the honour from Andhra Pradesh.

“The news came as a pleasant surprise. I feel very happy because Hemalatha’s life story gives a sense of self-respect to all women. This kind of recognition was long overdue,” said atheist leader and Hemalatha’s husband Lavanam.

Born in 1937 at Vinukonda in Guntur district, Ms. Lavanam was the last child of Padmabhushan, Kalaprapurna Gurram Joshua and Mariyamba. Post her travel in Chambal valley in Vinoba Bhave’s padayatra for Bhudan yagna, her perspective on life changed and she returned home to take up extensive work in the field of criminal reform, abolition of Jogini system, social equality and dispelling superstition.

The two authors selected for writing the biography –Lalita Vakulabharanam and Sundar Kompalli—are editing their work to meet the December 13 deadline for submission of the biography. “We are mainly focussing on her all-encompassing personality, her unique approach to problems in society, exclusive strategies she embraced to bring about a reform and most importantly the methods she adopted to sustain the reforms in such difficult times. As a Dalit woman, she faced stiff resistance but ironically, almost 65 % of her work force comprised those belonging to upper castes. She managed to gain acceptance in a vitiated society,” says one of the two authors Mr. Kompalli.

Even while waging pitched battle against social evils like Jogini system in backward remote villages of Nizamabad district relying heavily on the enormous experience she had gained in the criminal reforms she undertook in the coastal Andhra region with her spouse Lavanam, she never allowed the mainstream Dalit politics to influence her.

It also talks about her early life and people like her father Gurram Joshua, social reformer and her father-in-law Gora, Vinoba Bhave and her husband Lavanam, who influenced it.

“It feels good to know that Hemalatha will go pan-India once the biography is published,” says an elated Lavanam. 

Source: The Hindu

'Law says bifurcation needs consent of other states'

TNN | Nov 16, 2013, 05.23 AM IST

VISAKHAPATNAM: In its haste to speed up the process of bifurcation, the government is ignoring constitutional conventions and procedures, feel legal experts, pointing out that the rulings of the Supreme Court with respect to the basic structure of the Constitution are not being followed.

The Constitution provides special status to Andhra Pradesh by virtue of Article 371D and a Presidential order due to which an amendment of the Constitution is required for the formation of a separate state.

According to city advocates, the government is trying to hasten the process of bifurcation before the elections without following the constitutional procedure. If the amendments to Article 371D are to be carried out for the division of the state, as the Centre is planning, Parliamentary procedure mandates not only a two-thirds majority in the Assembly, but the consent of at least 50% of Indian states (that is 15 states) through their respective legislative assemblies is also required for any amendment as per Article 368, they said.

"The government has to follow the procedure laid down in Article 368 of the Constitution to effect amendment to Article 371D. The procedure for the amendment is that the Bill must be moved in House of Parliament and must secure two-thirds majority of the total members of the House and by a majority of two thirds of members of house present and voting," said a legal expert.

"Since the government does not have absolute majority of its own and has to be propped up by coalition partners, it cannot move the Bill on its own. If the government goes ahead without following the constitutional safeguards, the Bill would be challenged in the courts and the Supreme Court may set aside the bifurcation procedure as illegal and unconstitutional," stated senior advocate Kuppili Muralidhar, who is also the president of the Forum of Legal Professionals, Vizag.

Prof Y Satyanarayana, director, Gitam Law University, said that passing a ministerial note on T is not equivalent to a Bill or Law. "Even if we consider the note as a Bill, the note was not sent to the President who is obliged to refer the proposals to the Assembly. The division of a state takes place either as a political viability or when people of the state demand division, though here it was not the case." he said.

Source: The Times of India

Article 371(D) under focus

HYDERABAD, November 14, 2013

Apart from addressing the status of Hyderabad, there is another major issue - Article 371(D) - that needs to be resolved if the Centre is determined to proceed with the bifurcation of Andhra Pradesh.

With various theories and arguments for and against the validity of 371(D) after bifurcation and the Presidential Order, resolving it first is important.

Article 371 (D) is a special provision for the State of AP, and its primary purpose was to promote speedy development of backward areas, balanced development and to provide equitable opportunities and facilities to people of all regions in the fields of education and public employment.

Subsequently, the Union government had issued the Andhra Pradesh Public Employment (Organisation of local cadres and regulation of direct recruitment) Order, 1975, popularly known as the Presidential Order. It divided the State into six zones, ensuring that the residents of each zone got certain benefits, privileges and safeguards.

The report forwarded by the State government to the GoM on Telangana on various issues that the bifurcation will throw up, suggested that if any de-merger is contemplated, serious deliberations should take place on the special provisions required to keep harmony in the residuary State and in the new State.

“Post-bifurcation, residents cannot be deprived of benefits without suitably amending Article 371 (D), and consequently, the Presidential Order. But, as things stand, Article 371 (D) will not empower the President to make any special provision or to extend any special provision to any new State that may be carved out of AP,” the report said.

One cannot assume that any region in AP does not require the continuance of similar provisions like Article 371 (D), which was given constitutional protection following serious deliberations.

Deliberations should again be held until there is consensus on the nature of the special provisions, and on that basis suitable amendments should be made to the Constitution and an article similar to Article 371 (D) should be introduced in the Constitution for the new State. But, all these have to be made before the new State is formed, the report averred.

Source: The Hindu 

నిజాయతీపరులను ఎన్నటికీ మరువను-కె.ఆర్.వేణుగోపాల్

Published at: 15-11-2013 05:49 AM

ముగ్గురు ప్రధానులు, ఐదుగురు ముఖ్యమంత్రుల వద్ద పనిచేసిన అనుభవజ్ఞుడు. రెండు రూపాయలకు కిలో బియ్యం పథకం, అంగన్‌వాడీ వంటి కార్యక్రమాల విజయవంతానికి కృషి చేసిన ఆదర్శప్రాయుడు రిటైర్డు ఐఏఎస్ అధికారి కె.ఆర్.వేణుగోపాల్. ప్రస్తుతం 76 ఏళ్ల వయసులో కూడా మానసిక వికలాంగుల కోసం ఓ స్వచ్ఛంద సంస్థను నడిపిస్తూ.. దళిత అధ్యయన కేంద్రాన్ని నిర్వహిస్తున్న ఆయన జీవితంలో ఎదురైన సంఘటనలే ఈ వారం అనుభవం..

ప్రతి రోజూ విధుల్లో భాగంగా మేము ఎన్నో ఫైళ్లు చూస్తాం. ఫైల్ అంటే ఒట్టి కాగితం కాదు. ప్రతి ఫైలు వెనుక ఒక మనిషి, అతనికి మరో ప్రత్యర్థి ఉంటాడు. అందుకే ప్రతి ఫైలూ ఒక యుద్ధభూమే! అవి కాగితాలు కాదు జీవితాలు అనే విషయాన్ని విస్మరిస్తే ప్రజలకు ఏం మేలు చేస్తాం? ప్రతి సంతకం వెనుక ఒక సంఘర్షణ ఉంటుంది. పక్కదారి పట్టించే కుయుక్తులు, ఒత్తిళ్లు ఎదురవుతాయి. వాటన్నిటినీ ఎదిరించడానికి ధైర్యం కావాలి. ఇక్కడ ఒక మాట స్పష్టం. నిజాయితీ ఉన్న చోటే ధైర్యం.. ధైర్యం ఉన్నచోటే నిజాయితీ ఉంటాయి. ఇవి లేకపోతే.. నిష్పక్షపాతంగా వ్యవహరించలేరు.

సాధారణంగా అసిస్టెంట్ కలెక్టర్ నుంచి కలెక్టర్లయ్యాకే బదిలీలు ఉంటాయి. కానీ, అసిస్టెంట్- కలెక్టర్‌గా శిక్షణలో ఉన్నప్పుడే బదిలీకి గురైన అరుదైన వ్యక్తుల్లో నేనొకణ్ని. అసిస్టెంట్ కలెక్టర్‌ను ఎవరైనా ఎందుకండీ బదిలీ చే స్తారు. అప్పుడు మండళ్లు కాదు సమితిలు ఉండేవి. బిడిఓలుగా నెల రోజులపాటు శిక్షణ ఇచ్చి ఆ త ర్వాత కొంత కాలం ఇండిపెండెంట్ బిడిఓగా బాధ్యతలు నిర్వహించే శిక్షణ కూడా ఉంటుంది. నెల్లూరుకు 10 మైళ్ల దూరంలో వెంకటాచలం అనే బ్లాక్ హెడ్‌క్వార్టర్ ఉంది. అక్కడ రామిరెడ్డి దశరాథరామిరెడ్డి అనే ఒకాయన సమితి ప్రెసిడెంట్. అది 1964 పంచాయతీ ఎన్నికల సమయం. పని నేర్చుకుంటూ నేను, బీడీవో కలిసి తిరుగుతున్నాం. మొదట్నించీ నాకు టీచర్లంటే ఎనలేని గౌరవం. అయితే ఇక్కడ మాత్రం టీచర్లు రాజకీయాల్లో మునిగి తేలుతున్నారు. ఒక్కో టీచర్ ఒకే చోట పదీ-పదిహేనే ళ్లుగా పాతుకుపోయి ఉన్నారు. స్కూలనేది వాళ్లకో విషయమే కాదు. ఎంత సేపూ రాజకీయాలే. నేనా వివరాలన్నీ రాసి పెట్టుకున్నాను. నా శిక్షణ పూర్తయ్యింది. ఇండిపెండెంట్ చార్జ్ వచ్చేసింది. అప్పుడు జరిగిన ఎన్నికల్లో దశరథరామిరెడ్డే సమితి ప్రెసిడెంట్‌గా మళ్లీ ఎన్నికయ్యాడు. అతనికి శుభాకాంక్షలు చెప్పడానికి నేను వెళ్లలేదు. నేను ఇండిపెండెంట్ చార్జ్ తీసుకోగానే ఏకంగా వంద మంది టీచర్లను బదిలీచేశాను. అప్పట్లో అదో పెద్ద సంచలనం. తీవ్ర నిరసనలు జరిగాయి.

ఎసి సుబ్బారెడ్డి అనే ఆయన ఆ రోజుల్లో నెల్లూరులో ఏకైక నాయకుడు. ఆనం వాళ్లకి అక్కడ రాజకీయ ప్రాబల్యం ఉంది. మా సమితి ప్రెసిడెంటు ఆనం వాళ్ల గ్రూపు. దశరథ రామిరెడ్డి సుబ్బారెడ్డి వద్దకు వచ్చాడు. ఆయన ఇరిగేషన్ మినిస్టర్. ఆయనకు నాపై పలురకాల ఫిర్యాదులు చేశారు. 'వంద మంది టీచర్లను బదిలీ చేయడం అన్యాయం, దౌర్జన్యం. ఈయన్ను ఇక్కడ ఉంచితే మనకు చాలా నష్టం అందువల్ల ఇక్కడినుంచి పంపించెయ్యండ'ని చెప్పారు. ఆ మాట మేరకు సంబంధిత అధికారికి చె ప్పి నన్ను బుచ్చిరెడ్డి పాలెం అనే చోటికి బదిలీ చేయమని కలెక్టర్ గారికి ఉత్తర్వు వచ్చింది. ఇదేమిటని ప్రశ్నించకుండా కలెక్టర్ నన్ను పిలిపించి అక్కడికి వెళ్లమని చెప్పారు. ఈ సంఘటన నన్నంతగా కదిలించలేకపోయింది. నేనన్నీ సర్దుకుని బుచ్చిరెడ్డి పాలెం వెళ్లిపోయాను. విధినిర్వహణలో నిజాయితీగా ఉంటే ఎటువంటి సమస్యలు ఎదురైనా ఆత్మస్థైర్యాన్ని దెబ్బతీయలేవని నేను బలంగా నమ్ముతాను.

రైతులు ఇష్టపడే ఎరువులనే...
ఆ రోజుల్లో నెల్లూరు సమస్యాత్మక ప్రాంతం అనుకుంటే బుచ్చిరెడ్డి పాలెం దానికంటే వెయ్యి రెట్లు సమస్యాత్మకమైనది. అక్కడ మేనకూరు గ్రూపు, బెజవాడ గ్రూపు అని రెండు గ్రూపులు ఉండేవి. ఆ ప్రాంతంలోని ఎవరైనా ఈ రెండింటిలో ఏదో ఒక గ్రూపులో చేరాల్సిందే. నేను ఈ రెండు గ్రూపుల మధ్యన పడి నలిగిపోతానన్నది సుబ్బారెడ్డి భావన. ఆ రోజుల్లో 'మొలగొలుకులు' అనే వరిపంట పండేది. ఇది ఏడు మాసాల పంట. కాకపోతే వరికాండంలో ఉండాల్సినంత బలం లేక మొక్క బురదలోకి వంగిపోయేది. ధాన్యానికి కూడా ఉండాల్సినంత గట్టితనం ఉండేది కాదు. అందుకే వరికర్ర వంగిపోవడం, ధాన్యం రాలిపోవడం జరిగేవి. ఈ పరిస్థితి లేకుండా చేయడానికి ఎకరానికి ఒక బస్తా సూపర్ పాస్పేట్ ఎరువు వేయాలి. ఇది రైతాంగం నాకు చెప్పిన విషయం. కాకపోతే అదెప్పుడూ వారికి అందుబాటులో ఉండేది కాదు. ఆ ఎరువు తెప్పించే హామీ నాదని గట్టిగా చెప్పాను. ఈ ఎరువును 'ప్యారీ', 'షావాలెస్' అనే రెండు కంపెనీలు ఉత్పత్తి చేసేవి. అయితే షావాలెస్ కంపెనీ వాళ్ల ఎరువు రైతులకు అంత ప్రయోజనకరంగా అనిపించలేదు. అందుకే ప్యారీ ఎరువుని ఇష్టపడేవాళ్లు. అక్కడున్న రెండు బ్యాంకుల్లో ఒకటి ప్యారీ కంపెనీవి తెప్పిస్తే, మరో బ్యాంకు షావాలెస్ ఎరువులు తెప్పిస్తుంది. అక్కడా రాజకీయాలే. వర్షాలు వచ్చాయి, కాలువ వచ్చేసింది. కానీ, ఎరువులు లేవు. ఎరువుకు సంబంధించిన వ్యవహారాలు చూసే ఒక పెద్దాయన వద్దకు మా ఎక్స్‌టెన్షన్ ఆఫీసర్‌ని పంపించాను. అతను సకాలంలో సూపర్ పాస్పేట్ అందేలా చూడమని వాళ్లకు చెప్పాడు. ఆ మాట విన్న ఆయన పకపకా నవ్వి "ఎరువులెప్పుడైనా సకాలంలో అందుతాయా? ఐఏఎస్ ఆఫీసర్ కొత్తాయన, ఆయనకు రాజకీయాలు తెలియవు. ఇవన్నీ నిజంగా జరిగే పనులా? ఆయనకు తెలియకపోతే మీకన్నా తెలియాలి కదా! అప్పుడేదో చెప్పాం. అవన్నీ సీరియస్‌గా తీసుకుంటే ఎలా? మాకు మా పార్టీ పాలిటిక్స్ ఉన్నాయి. వీళ్లంతా మా వాళ్లు కాదు కదా!'' అన్నారు.

మా ఆఫీసర్లు ఆ రాజకీయ నాయకులు విషపు మాటల గురించి నాకు చెప్పారు. నేను ఒక్క నిమిషం మౌనంగా ఉండిపోయాను. ఆ వెంటనే నేరుగా ప్యారీ కంపెనీకి ఫోన్ చేసి మాట్లాడాను. "షావాలెస్ కంపెనీ ఎరువు ఉన్నప్పటికీ మీ కంపెనీ ఎరువునే మా ప్రజలు కోరుకుంటున్నారు. అందుకని మాకు వెంటనే ఎరువు సరఫరా చేయాల''న్నాను. ఇప్పటికిప్పుడు సాధ్యం కాదన్నారు మొదట. నేను గట్టిగా "మీదింత పెద్ద కంపెనీ. రైతులకు అవసరానికి అందించలేకపోతే మీ కంపెనీకి అంత పేరెందుకు'' అన్నాను. వారు ఆలోచనలో పడ్డారు. "మీరు చెబుతున్నారు కాబట్టి ఏదో ఒకరకంగా పంపించే ఏర్పాట్లు చేస్తాం. ఎరువు రాగానే అందుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉండాల''న్నారు. అప్పటికే మరోచోటికి పంపించిన ఎరువులను మాకు తరలించారు. విపరీతమైన వర్షాల చాలా రోడ్లు తెగిపోవడంతో వేరే దారుల్లోంచి ఎరువును చేరవేయాల్సి వచ్చింది. వందలాది లారీల్లో వచ్చిన ఆ ఎరువులను వెంటనే నిలువ చేయడానికి గోదాములు లేకపోవడం వల్ల స్కూళ్లకు సెలవులు ప్రకటించి ఆ భవనాల్లో వాటిని నిలువచేసి ఆ తర్వాత సరఫరా చేశాను. రైతును రైతుగా చూడకుండా రాజకీయ వర్గానికి చెందిన వ్యక్తిగా చూడటం ద్వారా ఎన్నో అనర్థాలే జరిగిపోతున్నాయి.

ఇన్నేళ్లలో తెలుసుకున్నది అదే...
ఆ తర్వాత సబ్ కలెక్టర్‌గా రాజమండ్రి వెళ్లిపోయాను. అప్పుడొచ్చిన తీవ్రమైన కరువు వల్ల ధాన్యసేకరణ కోసం మమ్మల్ని అవసరమైన చోట్లకు పంపించారు. మిల్లర్లు అనుసరించే కొన్ని విధానాల వల్ల ధాన్యం సేకరించడం అంత సులువైన పనికాదు. వాళ్లను నియంత్రిస్తే గానీ పనులు కావు. రాజమండ్రిలో ఎక్కడ చూసినా బియ్యంకోసం ప్రైవేట్ దుకాణాల ముందు మహిళలు బారులు తీరి నిలుచున్నారు. గోదావరి తీరప్రాంతంలో సమృద్ధిగా పంటలు పండే రాజమండ్రి ప్రాంతంలో బియ్యానికి కరువు రావడం ఏమిటి? ఇది నన్ను చాలా ఆశ్చర్యానికి గురిచేసింది. కోపం కూడా వ చ్చింది. దీనికంతటికీ కారణం మిల్లర్లు బియ్యాన్ని దాచిపెట్టడమే. వెంటనే రంగంలోకి దిగాం. రైస్ మిల్లర్లతో మీటింగ్ పెట్టాం. వెంటనే బియ్యం విడుదల చేయకపోతే తీవ్ర పరిణామాలుంటాయని హెచ్చరించాను. అందులో భాగంగా ఒక్కో రైస్ మిల్లుకు రాజమండ్రిలోని రెండు షాప్‌ల చొప్పున లింక్ చేశాను. వారికి మేము నిర్దేశించిన మేరకు బియ్యం సరఫరా చేయాలని ఆదేశించాను. మామూలుగా అయితే నాకు ఇలా ఆదేశించే అధికారం లేదు. కానీ, ధాన్యం విషయంలో రిక్విజేషన్ చేసే అధికారం నాకుంది. దానికింద నేను ఎవరినైనా అరెస్ట్ చేయవచ్చు. బాధ్యతారహితంగా ఉన్న ఓ ముగ్గురు మిల్లర్లను, ముగ్గురు డీలర్లను అరెస్ట్ చేశాను. 10 రోజుల్లో పరిస్థితి చక్కబడింది.

దాదాపు మూడేళ్లు అక్కడే ఉన్నాను. ఆ తరువాత పలు జిల్లాల్లో పనిచేసి హైదరాబాద్‌లోని ఎఫ్‌సిఐలో సీనియర్ రీజినల్ మేనేజర్‌గా వెళ్లాను. అక్కడ పనిచేస్తున్నప్పుడు ఒక రోజు ఒకాయన మా ఆఫీసుకు వచ్చి నన్ను చూడాలని చెప్పారట. నేను చాలా బిజీగా ఉన్నానని చెప్పినా లేదు లేదు నేను చూసే వెళ్లాలన్నారట. నెల్లూరు నుంచి వ చ్చారాయన. ఆయన ఎవరో కాదు రామిరెడ్డి దశరథ రామిరెడ్డి. "సార్! ఆరోజు నిన్ను అర్థం చేసుకోలేదు. కానీ, ఆ తర్వాత కాలం నుంచి ఈరోజు దాకా ఈ రాష్ట్రంలో ఎక్కడ పనిచేసినా, ఎలా పనిచేస్తున్నారో తెలుసుకుంటూనే ఉన్నాను. నీ నిబద్ధత గురించి అంతటా వినిపిస్తోంది. ఆ రోజు నిన్ను అర్థం చేసుకోలేకపోయినందుకు ఏళ్ల తరబడి నేనెంతో బాధపడుతున్నాను. ఈ 12 ఏళ్ల తర్వాత ఒకసారి నిన్ను చూసి ఈ విషయం నీకు చెప్పి వెళ్లిపోదామని వచ్చాను'' అంటూ వెళ్లిపోయాడు. ఎదుటి వాళ్లు ఎలా వ్యవహరించినా నీతి నిబద్ధతతో నిలిచే వారికి సమాజంలో ఎప్పుడూ ప్రేమాభిమానాలే లభిస్తాయని నా ఇన్నేళ్ల జీవితం చెప్పింది.

ప్రధాని నుంచి ఫోన్...
బాబ్రీ మసీదు విషయం బాగా రగులుతున్న సమయంలో నేను ప్రధానమంత్రి వి.పి. సింగ్ వద్ద అడిషనల్ సెక్రెటరీగా ఉన్నాను. ఆ సందర్భంలో వి. పి సింగ్ ఒక నిర్ణయానికి వచ్చారు. అదేమిటంటే, బాబ్రీ మసీదును ఆనుకుని ఉన్న భూమిని ల్యాండ్ అక్విజిషన్ చట్టం కింద తీసుకుంటే దాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం కాపాడగలదని భావించారు. ఈ సందర్బంగా ఒక ఆర్డినెన్స్ తీసుకు వస్తే బావుంటుందనుకున్నారు. ఆ ఆర్డినెన్స్ ద్వారా ఆ భూమిని మన నియంత్రణలోకి తెచ్చుకుంటే, ఆ భూమిని కాపాడటంలో ఉన్న సమస్యల్ని అధిగమించవచ్చుననుకున్నారు. ఇది ప్రభుత్వపరమైన అతి పెద్ద రహస్యం. పైగా అందులోని విషయం చాలా సంక్లిష్టమైనది. అయితే వి. పి. సింగ్ గారికి నామీద నమ్మకం కారణంగా ఆ డ్రాప్ట్ రాసే పని నాకే అప్పగించాలనుకున్నాడు. రాత్రి 10 గంటల వేళ ఆ ఆర్డినెన్స్ రాయించాలనుకున్నాడు. అప్పటికి నేను ఇంటికి చేరుకున్నాననుకున్నాడు. ఇంటికి ఫోన్ చేస్తే నేను ఆఫీసులో ఉన్నట్లు వారికి సమాధానం అందింది. ఆ వెంటనే నాకు ఫోన్ చేసి 'వేణుగోపాల్ రాత్రి 10 గంటలకు ఆఫీసులో ఏంచేస్తున్నావ్?' అన్నాడు. మరుసటి రోజు ప్రధానమంత్రికి అందచేయాల్సిన కొంత పని ఉంది అది పూర్తి చేశాక ఇంటికి వెళ్లాలి. ఆమాటే ఆయనకు చెప్పాను. కొద్ది క్షణాల తరువాత 'వెంటనే వచ్చి నన్ను కలవగలవా?' అన్నాడు.
నేను ఆయన ఇంటికి వెళ్లినపుడు సుబోద్ ఖాన్ సహాయ్ ఆయన వద్దే ఉన్నారు. నేను వెళ్లగానే 'వేణుగోపాల్! ఎంత రాత్రి వరకు నువ్వు మేల్కొని పనిచేయగలవు?'అంటూ ప్రశ్నించాడు. నాకు ఆశ్చర్యం వేసింది. 'ఏకంగా రెండు రాత్రుల దాకా మేలుకుని పనిచేయగలను. ఏం చేయాలో చెప్పండి' అన్నాను. 'వేణుగోపాల్! ఇది చాలా పెద్ద రహస్యం. నా మనసు నీకు తెలుసు కాబట్టి. నువ్వే దీన్ని సరిగ్గా రాయగలవు' అన్నాడు. ఈ ఆర్డినెన్స్ రాత్రికి రాసి రాష్ట్రపతికి పంపించాలన్నారు. ఆ సబ్జెక్ట్ నాకు సంబంధించింది కాదు. ఆ విషయం వి. పి. సింగ్ గారికి కూడా తెలుసు. అయినా ఆ డ్రాప్టు నన్నే రాయమన్నారు. అంతేకాకుండా అందులో పాల్గొనాల్సిన అందరినీ ఉదయం ఆరు గంటలకే సమావేశ పరచాల్సిన పనిని కూడా నాకే అప్పగించారు. అవన్నీ పూర్తయ్యాయి. కానీ, కొన్ని కారణాల వల్ల ఆ ఆర్డినెన్స్ విడుదల కాలేదు.
ం బమ్మెర

Source: Andhra Jyothi

సవరణ తప్పదు!

Published at: 15-11-2013 07:52 AM

రెండు రాష్ట్రాల్లోనూ 371(డి) ఉండాలి
విభజన బిల్లుతో పాటే రాజ్యాంగ సవరణ బిల్లు
జీవోఎంకు న్యాయశాఖ సూచన
మరో రెండు ఓడు రేవులు ఇస్తాం
విమానాశ్రయాల విస్తరణ, కొత్తగా మరికొన్ని
హైదరాబాద్‌లోని ఉద్యోగులకు 'ఆప్షన్స్'
వరంగల్, విశాఖలో సీఆర్పీఎఫ్ స్థావరాలు
ఆయా శాఖల ఉన్నతాదికారులు సూచనలు
అన్నీ తేల్చిన తర్వాతే ఆర్థిక శాఖ నివేదిక

(న్యూఢిల్లీ - ఆంధ్రజ్యోతి)
రాష్ట్ర విభజన తర్వాత తెలంగాణ, సీమాంధ్ర రాష్ట్రాలు రెండింటిలోనూ రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 371(డి)ని కొనసాగించాలని కేంద్ర న్యాయ శాఖ మంత్రుల బృందానికి సూచించింది. స్థానిక రిజర్వేషన్ల కోసం రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వుల ద్వారా ఏర్పడిన ఈ అధికరణను అమలు చేయడమే ఆయా ప్రాంతాల ప్రజలకు మంచిదని స్పష్టం చేసింది. ఆ మేరకు రాజ్యాంగంలో సవరణ చేయాల్సి ఉంటుందని వెల్లడించింది. విభజన బిల్లుతోపాటే రాజ్యాంగ సవరణ బిల్లును కూడా ప్రవేశపెట్టాలని సూచించింది. సవరణ తప్పనిసరి అయితే సాధారణ మెజారిటీ సరిపోతుందా? లేక మూడింట రెండొంతుల మెజారిటీ కావాల్సిందేనే? అనే అంశంపై న్యాయశాఖ అధికారులు స్పష్టంగా సమాధానం ఇవ్వలేదని సమాచారం. దీంతో సోమవారం అటార్నీ జనరల్ వాహనవతితో భేటీ కావాలని జీవోఎం సభ్యులు నిర్ణయించారు. గురువారం సాయంత్రం 4 గంటల నుంచి 8.30 గంటల వరకూ జీవోఎం అధ్యక్షుడు, హోం శాఖ మంత్రి షిండే కార్యాలయంలో సుదీర్ఘంగా జరిగిన సమావేశంలో ఆర్థిక, సిబ్బంది-శిక్షణ వ్యవహారాలు, న్యాయ, రైల్వే, పౌర విమానయాన, ఓడరేవులు, ఉపరితల రవాణా శాఖల కార్యదర్శులు పాల్గొన్నారు. ఈ సమావేశంలో షిండే, జైరామ్ రమేశ్, వీరప్ప మొయిలీలు మాత్రమే ఆద్యంతం పాల్గొన్నారు. మరొక సభ్యుడు నారాయణస్వామి మధ్యమధ్యలో సమావేశానికి హాజరయ్యారు. ఆంటోనీ, చిదంబరం, ఆజాద్‌లు పూర్తిగా గైర్హాజరయ్యారు. తొలుత హోం శాఖ నియమించిన టాస్క్‌ఫోర్స్ సభ్యులు విజయ్‌కుమార్, రాజీవ్ శర్మ, వాసన్ జీవోఎంతో సమావేశమయ్యారు. హైదరాబాద్ స్థితిపై దాదాపు గంటసేపు చర్చలు జరిగినట్లు తెలిసింది. ప్రతిపాదనలపై విజయ్ కుమార్ పవర్‌పాయింట్ ప్రజెంటేషన్ ఇచ్చారు. నక్సల్స్‌కు సంబంధించి పరిస్థితి అదుపులోనే ఉందని... ఇప్పుడు తీసుకుంటున్న చర్యలను మరింత పటిష్ఠంగా అమలు చేస్తే రెండు రాష్ట్రాల్లో ఎలాంటి సమస్యలూ రాకుండా చూడొచ్చని తెలిపారు. విభజన అనంతరం ఇరు రాష్ట్రాలూ నిఘా సమాచారాన్ని ఇచ్చిపుచ్చుకోవటం, ఇరు రాష్ట్రాల్లోనూ ఆక్టోపస్, గ్రేహౌండ్స్ ఏర్పాటుపై కీలక ప్రతిపాదనలు చేశారు. వరంగల్, విశాఖపట్నం నగరాల్లో సీఆర్పీఎఫ్ బేస్ క్యాంపుల్ని ఏర్పాటు చేయాలని ప్రతిపాదించారు.

ఆర్థిక శాఖ : చివర్లో చెబుతాం
ఇప్పుడు మేం నివేదిక ఇచ్చినా ఉపయోగం ఉండదు. మిగతా శాఖలు ఇచ్చిన ప్రతిపాదనల ఆధారంగా మా నివేదికను రూపొందించాల్సి ఉంటుంది. ఏయే శాఖలు ఏమేం ప్రతిపాదనలు సమర్పించాయో, హైదరాబాద్ ఆదాయ పంపిణీపై ఏం నిర్ణయం తీసుకున్నారో కూడా స్పష్టం చేయండి. హైదరాబాద్ ప్రతిపత్తి ఏమిటి? ఆదాయాన్ని ఎలా పంచుతున్నారు? మా నివేదిక రూపకల్పనలో ఇవన్నీ ముఖ్య భూమిక పోషిస్తాయి. హైదరాబాద్‌ను కేంద్రపాలిత ప్రాంతం చేస్తే అక్కడున్న అనేక సంస్థలు మున్ముందు కూడా అక్కడే కొనసాగుతాయి. చేయకపోతే పరిస్థితి మరోలా ఉంటుంది. అక్కడ ఉన్న కంపెనీలన్నీ మరొక చోటికి మారిపోతే పరిస్థితి ఏంటి? తద్వారా ఆదాయం తగ్గిపోతే దానిని ఎవరు భరించాలి? వీటిపై స్పష్టత లేకుండా మేం ముందే ప్యాకేజీలను ప్రకటిస్తే... తర్వాత పరిస్థితి తారుమారైతే ఆ భారాన్ని మళ్లీ కేంద్రమే భరించాల్సి ఉంటుంది. కాబట్టి, సమగ్రమైన సమాచారాన్ని మాకు ఇస్తే ఆ మేరకు ప్యాకేజీలను ఖరారు చేస్తాం. మా నివేదికను చివరగానే ఇస్తాం.

శాసన వ్యవహారాల విభాగం : ముసాయిదా
విభజన బిల్లు తయారీకి సంబంధించిన ముసాయిదా మా వద్ద సిద్ధంగా ఉంది. 371(డి) సవరణ బిల్లు ప్రవేశపెట్టాలని చెబితే దానిని కూడా సిద్ధం చేస్తాం. సవరణ బిల్లును కూడా విభజన బిల్లుతో పాటే పార్లమెంటులో ప్రవేశ పెట్టాల్సి ఉంటుంది. దీనిపై నిర్ణయం తీసుకుని మాకు చెప్పండి.

ఓడరేవులు అనుమతులు ఇచ్చేశాం
దుగరాజపట్నం, రామాయపట్నంలో ఓడ రేవుల ఏర్పాటుకు మేం అనుమతులు ఇచ్చేశాం. నిర్మాణ పనుల్ని ఎప్పుడు ప్రారంభించాలన్నది రాష్ట్ర ప్రభుత్వమే నిర్ణయించుకోవాలి. కోస్తా తీరంలో ఇప్పటికే ఉన్న ఓడరేవులతోపాటు మరో రెండింటిని కేటాయించేందుకు మేం సుముఖం. సీమాంధ్రలో జల రవాణా మార్గాలను కూడా అభివృద్ధి చేయాలి.

పౌర విమానయానం : కొత్త ఎయిర్‌పోర్టులకు సిద్ధం

ఇరు రాష్ట్రాల్లో ఉన్న విమానాశ్రయాలను అభివృద్ధి చేసేందుకు మేం సిద్ధం. కొత్తగా విమానాశ్రయాలను ఏర్పాటు చేసేందుకు కూడా రెడీగా ఉన్నాం. ఎక్కడెక్కడ ఏర్పాటు చేయాలనేది నిర్ణయించి, ఆ మేరకు భూ సేకరణ చేసి ఇస్తే మేం అభివృద్ధి చేస్తాం. విశాఖపట్నం విమానాశ్రయం అభివృద్ధికి రక్షణ శాఖ నుంచే అనుమతులు రావాలి.

Source: Andhra Jyothi

2 lakh throng Nellore Dargah on Rottela Panduga

By Express News Service - NELLORE

Published: 26th November 2012 12:13 PM 

 

Women taking part in Rottela Panduga in Nellore on Sunday. | Express Photo  

Around 2 lakh devotees took a holy dip in the Nellore tank (Swarnala Cheruvu), adjacent to the Bara Shaheed Dargah, and exchanged ‘Rottelu’ standing in the ankle-deep of water on the first day of annual Rottelu Panduga, festival of bread, here on Sunday.

Organisers said devotees, irrespective of their religions, thronged the Dargah, seeking the blessings of the 12 Muslim warriors, who sacrificed their lives in the ‘Holy War’ of 1751.

The devotee rush was more as the first day of the fete coincided with the 10 day of Muharram, the day on which Imam Hussain, the grand son of Prophet Mohammed, had sacrificed his life for the sake of Islam, they said.

Devotees believe that they will be blessed by the 12 martyrs if they visit the Dargah during the annual fete and their wishes will be fulfilled.

“ I came here to accept the ‘Pelli Rotte’ for my daughter as my son got married last year after I visited the Dargah during the fete in 2010, said 55-year-old Vijayamma of Padugupadu village in Kovur mandal.

The ‘boondi’ (a kind of sweet offered to the martyrs) vendors were seen very optimistic. “Usually, the vendors make a business of `20 lakh during the fete. If everything goes well, I will sell sweets worth `75,000 this time,” said SK Babu, a sweet vendor, adding that he has vowed to leave a ‘Business Rotte’ in the holy tank.

Meanwhile, the organiser committee is pinning hopes for a good hundi collection this year.  SD Shakil Ahmad, a member of the organising committee, said they are expecting a hundi collection of `20 lakh as the devotee rush is more this time as compared to the previous years.

 Source: The New Indian Express

Did Bhagmati really exist?

J. S. Ifthekhar 

HYDERABAD, November 11, 2013

 

The Purana Pul, the oldest bridge on the Musi. A 1908 photo from 

the collection of Mohd. Safiullah of Hyderabad.   

THE HINDU The tomb of Bhagmati, the beloved of Quli Qutb Shah,
Hyderabad's founder, rots in utter neglect at Rahmatnagar in the Old City.
 — Photo: Mohammed Yousuf

Heritage enthusiast seeks to demolish the myth of Bhagmati, with whom the city’s founder Mohd. Quli Qutb Shah is believed to have fallen madly in love, saying there is no inscription bearing her name or a trace of her grave

True love never grows old. So is the legend of Bhagmati. Hers was love made up of stolen moments – bitter, sweet and poignant. She was the damsel in distress and he the knight in shining armour.

Nothing could stop the star-crossed lovers, not even the turbulent Musi. In comes the doting father, Ibrahim Quli Qutb Shah, and constructs the Puranapul bridge to facilitate his son Mohd. Quli Qutb Shah cross the river to meet his lady love.

A generation of Hyderabadis has been brought up on this lore. But, was it all real or a figment of the imagination?

“Nothing but fiction. There is no substantial evidence to prove that Bhagmati ever existed,” says heritage enthusiast Mohd. Safiullah.

In an interesting talk on Bhagmati – Fact or Fiction here on Saturday, Mr. Safiullah sought to demolish the myth of the legendary nautch girl, with whom the city’s founder was believed to have fallen in love head over heels.

“There is no inscription, miniature or coin of that period mentioning her name. There is no trace of her grave either. Even Chichalam, the place where she was supposedly born, has not been identified yet,” Mr. Safiullah said.

The talk organised under the auspices of Historical Society of Hyderabad at the Salar Jung Museum drew many historians and scholars.

While a big question mark hung on the very existence of Bhagmati, there were no doubts about other courtesans like Premamati and Taramati, since material evidence was available about them. Moreover, their graves could be found in the royal necropolis at Golconda.

“Why Bhagmati was not buried there if she was so important?” asked Mr. Safiullah of Deccan Heritage Trust.

With the help of slides, he explained how a romance between Quli Qutb Shah and Bhagmati could not have taken place, since the king was barely 10 years then. He was born in April 1566, while the Puranapul was completed in 1578 after more than two years of construction.

“That made Quli Qutb Shah just nine-and-a-half years. Imagine a youngster romancing at that age,” Mr. Safiullah wondered.

There was also no evidence to show that Hyderabad was named after Hyder Mahal, the title conferred on Bhagmati. Referring to an extract from the book, ‘Landmarks of Deccan’, Mr. Safiullah said the name Hyder Mahal was mentioned along with other palaces such as Dad Mahal and Nadi Mahal. “You build a palace and then honour someone you love with its name. How illogical?” he asked.

Moreover, the word ‘Hyder’ was an attribute of Hazrat Ali, the fourth Caliph of Islam, and it could not have been conferred on a nautch girl, he argued to prove that Bhagmati was not the inspiration for the city’s name.

Travel writer Ferishta’s account about the dalliance of Quli Qutb Shah with Bhagmati could not be attached credence, as he had written about the royal affair sitting in Bijapur without visiting Hyderabad.

“At best, Bhagmati is a popular but unfounded myth,” Mr. Safiullah maintained. He referred to historians such as Haroon Khan Sherwani, Habib Nisar and David Mathew to support his argument.

But, some in the audience did not buy his argument. “There is no smoke without fire,” a participant remarked. 

Source: The Hindu

The world is her oyster

By Ayesha Singh

Published: 10th November 2013 12:00 AM

Sanchaita Gajapati Raju

Just when our story on NGO SANA, among the top ten finalists for the coveted Google Impact Challenge 2013, was ready to go to press we received a call that made us slam emergency brakes on the release of pages. It was SANA (Social Awareness, Newer Alternatives)’s 30-year-old founder, Sanchaita Gajapati Raju.

“I have some excellent news to share with your readers. We have just been promoted from being nominated to being declared winners of the challenge and have bagged Rs 3 crore as prize money,” she gushed. “I am now in a position to walk the talk with regards to all my plans, so listen on,” she continued.

A couple of days before the frenzied call, she told us how it all began. “In early 2011, I was producing a film for a fertiliser company in Morocco, which was working with an NGO in Gulbarga. During its making, I realised the impact of social intervention at the grass-roots level and decided I wanted to set up SANA. My pet projects would be in the segment of drinking water and sanitation,” says Sanchaita, who lives in Delhi.

Those pet projects have taken a new shape in the last couple of years and for all their efforts, three other NGOs along with SANA have won `3 crore for initiatives to tackle global issues using technology. SANA was also voted the fan favourite, polling the maximum number of votes out of over half-a-million votes polled worldwide. Its mass appeal stems from its core ideology of providing two basic things—clean drinking water and sanitary urinals. “Throughout India, villages lack access to clean and hygienic water and toilets. This spreads deadly diseases and creates unsafe living environments. With the money we’ve got, SANA will combine solar-powered micro-ionizing water purification and bio-digesting technology to improve water and sanitation infrastructure in villages of coastal Andhra Pradesh,” says Sanchaita.

“These systems will purify local water sources to provide clean drinking water and the waste water generated will power new community toilets. We also hope to provide 54 million litres of safe drinking water to residents in three years, bio-digesting toilets to 10 villages and improve health conditions for 25,000 people annually,” Sanchaita says enthusiastically.

The excitement and energy with which she talks makes it clear that Sanchaita has found her calling. Born in Hyderabad, the spunky do-gooder pursued a degree in political science from Delhi University before studying law. After finishing law school, she worked for a media company.

“We were producing award-winning documentaries, daily serials and entertainment shows. I was heading the finance and administration department. It was a great learning experience,” she says.

It was at that time that she presented her first social intervention project—a solar-powered water purifying compact station to the Delhi Chief Minister Sheila Dikshit. “I tied up with a company working in Laos for the technology. All I wanted was permissions and ground support from the Delhi government which I managed to get, so we decided to set a pilot project in RPVV School in East Delhi,” she says. This school had no clean drinking water nor did it have funds to buy water.

SANA installed a solar-powered water station in a record 30 days. “We trained the students and staff to maintain the system, created a distribution platform, where every student was allowed to take home five litres of clean drinking water every evening. A few other projects paved the way for us to think bigger and be bolder and here we are with our most recent water purification and sanitation mission,” she says.

When Sanchaita isn’t conducting extensive research projects or devising strategies for intervention, she likes to spend her time listening to music and planning travel itineraries.

“In my free time, I love to cook and bake. I am passionate about gardening, especially growing vegetables. But to tell you honestly, there isn’t a moment when I am not thinking about work,” she says. “I could have given this interview in my sleep as the issue of sanitation and safe drinking water has become my life and is surely more than just a job for me,” she beams.

Source: The New Indian Express